با آغاز به کار پتروشیمی مرودشت در سال ۱۳۴۲ صنعت پتروشیمی به یکی از پایه‌های اصلی توسعه‌ی صنعتی و اقتصادی ایران تبدیل شده و با پیشرفت‌های فناوری، افزایش ظرفیت تولید و تقویت جایگاه صادراتی، نقش حیاتی در رشد اقتصادی کشور ایفاء می‌کند.
به گزارش صبح تجارت، اکنون صنعت پتروشیمی ایران نه‌تنها به‌عنوان یک بخش تولیدی بلکه به‌عنوان نیروی محرکه‌ای برای توسعه‌ی زیرساخت‌ها، صادرات غیرنفتی و ایجاد فرصت‌های شغلی شناخته می‌شود.
با ظرفیت تولیدی بالغ‌بر ۹۰ میلیون تن و صادرات محصولات متنوع به بیش‌از ۳۰ کشور جهان، این صنعت توانسته جایگاهی ویژه در بازارهای جهانی به دست آورد و به عاملی کلیدی در اقتصاد مقاومتی و کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی تبدیل شود.
نقش پتروشیمی در توسعه اقتصادی ایران
صنعت پتروشیمی ایران به عنوان دومین منبع بزرگ درآمد ارزی پس از نفت، تأثیر شگرفی در توسعه‌ی اقتصادی کشور داشته است.
طبق گزارش وزارت نفت، در سال ۱۳۹۹ سهم محصولات پتروشیمی از کل صادرات غیرنفتی ایران، بیش‌از ۳۵ درصد بود.
این صنعت سالانه حدود ۱۵ میلیارد دلار ارزآوری دارد که به کاهش وابستگی اقتصادی به نفت خام کمک کرده است.
مجتمع‌های بزرگ مانند پتروشیمی پارس و زاگرس نقش کلیدی در این درآمدزایی دارند.
این صنعت همچنین موجب اشتغال‌زایی قابل‌توجهی شده است.
طبق آمار ارائه‌شده توسط شرکت ملی صنایع پتروشیمی، بیش‌از ۱۰۰ هزار نفر به‌صورت مستقیم در مجتمع‌های پتروشیمی ایران مشغول به‌کار هستند و صدها هزار شغل غیرمستقیم در صنایع پایین‌دستی وابسته به پتروشیمی ایجاد شده است.
استان‌هایی چون خوزستان و بوشهر از این صنعت بهره‌مند شده و نرخ بیکاری در این مناطق کاهش یافته است.
جایگاه ایران در بازار جهانی پتروشیمی
ایران به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان محصولات پتروشیمی در خاورمیانه شناخته می‌شود.
بر اساس گزارش شرکت ملی صنایع پتروشیمی در سال ۱۴۰۰، ظرفیت تولید ایران به ۹۲ میلیون تن در سال رسید که حدود ۲۵ درصد از ظرفیت کل منطقه خاورمیانه را تشکیل می‌دهد. همچنین، صادرات محصولات ایران به بیش‌از ۳۰ کشور جهان، از جمله چین، هند و ترکیه، سهم قابل‌توجهی در بازارهای جهانی دارد.
در سال ۱۳۹۹، ایران بیش‌از ۲۰ میلیون تن محصول پتروشیمی به ارزش ۱۴ میلیارد دلار صادر کرد.
ایران در تولید برخی محصولات مانند متانول جایگاه ویژه‌ای دارد. طبق گزارش‌های بین‌المللی، ایران دومین تولیدکننده‌ی بزرگ متانول در جهان است و بیش‌از ۱۶ درصد از تولید جهانی این محصول را در اختیار دارد. مجتمع‌هایی نظیر پتروشیمی خارک و زاگرس نقش اساسی در این دستاورد دارند.
همچنین، ایران با توسعه‌ی پروژه‌های جدید، جایگاه خود را در بازارهای جهانی تقویت کرده است.
پروژه‌هایی مانند فاز سوم توسعه پتروشیمی ایلام که در سال ۱۴۰۰ راه‌اندازی شد، توانسته‌اند ظرفیت تولید پلیمرها و محصولات پلیمری را افزایش دهند.
این محصولات به‌ویژه در صنایع خودروسازی و بسته‌بندی در سطح جهانی مورد توجه قرار دارند.
چشم‌انداز توسعه صنعت پتروشیمی در ایران
صنعت پتروشیمی ایران در سال‌های آینده با هدف تقویت رقابت‌پذیری و توسعه‌ی پایدار، برنامه‌های توسعه‌ای گسترده‌ای را در دست اجراء دارد.
یکی از اولویت‌های مهم، افزایش ظرفیت تولید محصولات با ارزش افزوده‌ی بالاتر است. طبق پیش‌بینی‌های شرکت ملی صنایع پتروشیمی، تا سال ۱۴۰۵ ظرفیت تولید پتروشیمی ایران به بیش‌از ۱۳۰ میلیون تن خواهد رسید. این افزایش ظرفیت با تمرکز بر تولید محصولات جدید مانند پلیمرهای پیشرفته و مواد شیمیایی خاص صورت می‌گیرد.
همچنین، همکاری‌های بین‌المللی و جذب سرمایه‌های خارجی به‌عنوان یکی از راهکارهای کلیدی توسعه‌ی صنعت پتروشیمی شناخته می‌شود.
برای نمونه، پروژه‌هایی مانند توسعه فازهای جدید عسلویه و سرمایه‌گذاری مشترک با شرکت‌های بزرگ بین‌المللی، از جمله طرح‌های راهبردی در آینده محسوب می‌شوند.
در این راستا، توجه به تحقیق و توسعه‌ی فناوری‌های نوین و پایدار نیز، بیش‌از پیش مورد توجه قرار گرفته است. بهبود دانش فنی و ارتقای استانداردهای تولید، نقش مهمی در افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها خواهد داشت. از این‌رو، انتظار می‌رود که در سال‌های آینده، صنعت پتروشیمی ایران به یکی از پیشروان منطقه در این زمینه تبدیل شود.
نقش پتروشیمی در توسعه صادرات غیرنفتی ایران
صنعت پتروشیمی ایران به‌عنوان یکی از ارکان اصلی صادرات غیرنفتی، در تقویت جایگاه ایران در بازارهای جهانی نقش مهمی ایفاء می‌کند.
طبق آمارهای سال ۱۴۰۰، بیش‌از ۴۰ درصد از کل صادرات غیرنفتی کشور مربوط به محصولات پتروشیمی است. این سهم قابل‌توجه به دلیل تنوع محصولات تولیدی و بازارهای مختلف صادراتی حاصل شده است.
مجتمع‌های بزرگی مانند پتروشیمی نوری، تندگویان و بندر امام، در توسعه‌ی صادرات محصولات پلیمری، متانول، اوره و سایر مواد شیمیایی، پیشرو هستند.
به‌عنوان نمونه، در سال ۱۳۹۹، صادرات متانول به کشورهای آسیای شرقی، اروپایی و آفریقایی بیش‌از ۱۰ میلیون تن بود که ارزآوری چشمگیری داشت.
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : ۰