مرمت‌ها جانی دوباره به آرامگاه حافظ بخشید

به گزارش صبح تجارت به نقل از شهر مردم: سیاوُش آریا، کُنشگر و پژوهشگر میراث فرهنگی-خبرنگار آزاد| چندی است که با پشتیبانی مدیرکل ادارۀ میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان پارس (فارس) پای مرمتگران به مجموعۀ تاریخی و فرهنگی آرامگاه حافظ شیرازی باز شده است و پس از ده‌ها یادمان تاریخی ارزشمند شیراز جانی دوباره گرفته است.

مجموعۀ تاریخی و فرهنگی آرامگاه حافظ را باید نگین گردشگری استان و شهر شیراز به شمار آورد که جایگاه ویژه‌ای نزد گردشگران و مردم شیراز دارد.

جدا از شخصیت ادبی و عرفانی حافظ شیرازی، این مجموعۀ تاریخی و فرهنگی به سبب معماری زیبا و چشم نواز آن و بزرگان ادب، تاریخ و فرهنگی که در بخش نام آوران(مشاهیر)مجموعه آرمیده‌اند، از جایگاه والا و ویژه‌ای برخوردار بوده و نزد مردم فرهنگ دوست شیرازی دارای ارج و اهمیت خاصی است.

همچنین آرامگاه حافظ و دیگر نام آوران فرهیخته خفته در مجموعه همگی در درون باغی قرار گرفته‌اند که یادآور باغ ایرانی است که ریشه‌ای هزاران ساله در تاریخ و فرهنگ ایرانی دارد و شاید همین اَنگیزه، سبب گرایش و دلبستگی بیشتر گردشگران و مردم فرهنگ دوست به مجموعۀ تاریخی و فرهنگی آرامگاه حافظ باشد.

اما پس از سه دهه، مرمتگران با پشتیبانی مدیرکل میراث فرهنگی پارس به سراغ آرامگاه حافظ رفتند.

در این عملیات مرمتی پلکان‌های ورودی مجموعه و پلکان‌های ورودی به آرامگاه حافظ که به سبب گذشت زمان رو به فرسودگی رفته بود، مورد مرمت قرار گرفته است.

رحمان سلیمانی مرمتگر تجربی بیش از یک ماه است که در مجموعۀ تاریخی و فرهنگی آرامگاه حافظ سرگرم کار است. ا

ین مرمتگر تجربی که سابقه کار در چندین بنای تاریخی از جمله مسجد وکیل و آستان سید علاءالدین حسین(آستانه) را در کارنامۀ خود دارد نخست به پیشینۀ مرمت‌ها اشاره‌ای کوتاه کرده و گفت: «از زمان ساخت مجموعۀ تاریخی آرامگاه حافظ در سال ۱۳۱۴ خورشیدی به این سو؛تنها یک بار بر روی پلکان‌های مجموعه و در سال ۱۳۷۵ خورشیدی مرمت و بهسازی انجام گرفته است.

این پلکان‌های سنگی با گذشت زمان و بر اثر عوامل گوناگون طبیعی همانند باران و باد و آفتاب و غیره، دچار فرسودگی شده و نیازمند مرمت اصولی بود.

از همین روی، از کمابیش یک ماه پیش سرگرم مرمت پلکان‌ها در بخش ورودی مجموعه و تالار و ورودی آرامگاه حافظ شدم که هم اینک روزهای پایانی کار است.

در این میان چند روزی نیز همکارانی از میراث جهانی پارسه(تخت جمشید)مجید عابدی، مرمتگر و بانو مریم فراست، باستان شناس به کمک من آمدند».

سلیمانی در پاسخ به این پرسش که از چه مصالحی برای مرمت پلکان‌ها بهره برده است، گفت :«مصالحی که برای بندکشی پلکان‌ها از آن بهره برده ام، ماسه بادی شسته، پودر آجر، آهک، خاکستر و به نسبت بسیار کم سیمان سپید است و چرایی این که از سیمان سپید بهره برده ام، این است که ما سیمان سپید را با آهک و خاکستر نرم می‌کنیم، یعنی حکم همان مواد «لِدان» پیدا خواهد کرد و به آسودگی و سادگی قابل بازگشت و برداشت است و سازگار با سنگ‌های موجود است.همچنین از گِل رُس هم بهره برده‌ایم که حالت چسبندگی دارد و کمک می‌کند تا رطوبت جذب شود و این ملات اتصال زیادی به بدنۀ سنگی نداشته باشد.زیرا ما نخست دسترسی به مواد«لِدان»نداریم و دو دیگر از آن چندین نمونه مواد«لدانی»که داریم، نمی‌دانیم کدام یک سازگای با ساختار سنگ‌ها دارد. از سویی، ما از سُرب نیز بهره برده‌ایم.

سرب را زیر کف سنگ می‌گذارند و سبب خواهد شد تا زمانی که انبساط و انقباض روی می‌دهد، فشار روی سرب بیاید نه سنگ‌ها.

این موادی است که از دورۀ دست کم هخامنشیان تا همین یک صد سال پیش از آن بهره می‌برده‌اند».

این مرمتگر تجربی در دنبالۀ سخنانش گفت :«بخش مرمتی که ما در مجموعۀ آرامگاه حافظ انجام می‌دهیم، پیش درآمدی است برای آیندگان.

شاید من دیگر این جا نباشم، ولی مصالح به کار رفته و به ویژه بخش مهم آن که سُرب کوبی است در درون جرز سنگ‌ها شاهدی است بر داستان و نمونه کار ما که با مستندنگاری و نگاره برداری(عکاسی) آن را به ثبت می‌رسانیم و هرگاه کسی داده‌های آن را خواست، می‌توان ارایه داد و دیگران هم می‌توانند در مرمت‌های بعدی همین روش را دنبال کنند».

مجموعۀ تاریخی و فرهنگی آرامگاه حافظ در سال ۱۳۱۴ خورشیدی با ساخت آرامگاه کنونی حافظ به دست معمار فرانسوی، آندره گدار برپا شده است.

این مجموعۀ تاریخی پربازدیدترین یادمان ملی و تاریخی کشور در یک دهۀ گذشته برپایۀ آمارهای وزارت میراث فرهنگی بوده است.

پس از مرمت بخش پلکان ورودی به آرامگاه حافظ

پلکان ورودی آرامگاه حافظ پس از مرمت

پلکان ورودی آرامگاه حافظ پس از مرمت

مرمت بلوک های سنگی

مرمت بلوک های سنگی