بحران‌های مالی بزرگ جهان در چهار دهه اخیر

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی صبح تجارت، از وبگاه رویترز، بازارها در ماه گذشته تحولات بزرگی را تجربه کردند. بخشی از این تحولات در نتیجهٔ ۲ سقوط از سه سقوط بزرگ بانکی در تاریخ آمریکا بود. در این میان، یوبی‌اِس (شرکت خدمات مالی و بانکداری سوئیسی) نیز، با صلاحدید نهادهای تنظیم‌گر سوئیسی، رقیبش کردیت سوئیس (وام‌دهنده سوئیسی) را خرید. در ادامه، برخی از بحران‌های مالی بزرگ ۴۰ سال گذشته را مرور می‌کنیم.

بحران پس‌انداز و وام آمریکا

در بحرانی که در دهه ۱۹۸۰میلادی در آمریکا رخ داد، بیش از هزار مؤسسه پس‌انداز و وام (S&L) از بین رفتند و بیش از ۱۲۴ میلیارد دلار هزینه به مالیات‌دهندگان تحمیل کردند.

این تحولات ریشه در وام‌های پرمخاطره املاک و مستغلات و وام‌های تجاری اعطاشده از سوی مؤسسه‌های پس‌انداز و وام داشت؛ این موضوع پس از آن روی داد که آمریکا محدودیت‌های نرخ بهره وام‌ها و سپرده‌های آن‌ها را حذف کرد و به آن‌ها اجازه داد بیشتر ریسک کنند.

سقوط اوراق قرضه نامرغوب (جانک باند)

بازار اوراق قرضه نامرغوب، پس از نزدیک به یک دهه رشد فوق‌العاده، در اواخر دهه ۱۹۸۰ میلادی در پی چندین‌بار افزایش نرخ بهره از سوی فدرال رزرو (بانک مرکزی آمریکا)، دچار رکود شد.

مایکل میلکِن به توسعه این ابزار مالی کمک کرده بود؛ زیرا از آن به‌عنوان راهی برای تأمین بودجه خریدهای اهرمی استفاده زیادی می‌کرد؛ اما در نهایت، عرضه از تقاضا پیشی گرفت و بازار افت کرد. میلکن به نقض قوانین اوراق بهادار متهم شد. او ۲۰۰ میلیون دلار جریمه نقدی پرداخت و ۲۲ ماه زندانی شد.

بحران پِزو در مکزیک

در دسامبر (آذر، دی) ۱۹۹۴ میلادی، مکزیک در یک اقدام غافلگیرکننده پس از افزایش کسری حساب جاری و کاهش ذخایر بین‌المللی، ارزش پول خود، پِزو، را کاهش داد. در نهایت، این کشور از حمایت مالی صندوق بین‌المللی پول و کمک مالی ۵۰ میلیارد دلاری آمریکا برخوردار شد.

بحران ارزی آسیا

خروج گسترده سرمایه از کشورهای آسیایی از اواسط تا اواخر دهه ۱۹۹۰ میلادی، بر ارزهای این منطقه فشار آورد و حمایت دولت را ضروری کرد. بحران در تایلند آغاز شد. مقامات این کشور مجبور شدند ارزش بات تایلند را کاهش دهند. این بحران به سرعت به سایر بازارهای آسیا از جمله اندونزی، کره جنوبی و مالزی سرایت کرد.

نهادهای جهانی، از جمله صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی، مجبور شدند با بسته‌های نجات بیش از ۱۰۰ میلیارد دلاری برای نجات اقتصاد کشورها وارد عمل شوند.

مدیریت سرمایه بلندمدت (LTCM)

صندوق پوشش ریسک آمریکا، در یک بازه زمانی چندماهه در سال ۱۹۹۸ میلادی، پس از بحران اقتصادی کشورهای آسیایی و سپس بحران مالی روسیه، بیش از ۴ میلیارد دلار از دست داد.

اوراق قرضه دولتی روسیه خطر زیادی برای این صندوق ایجاد کرده بود و پس از اینکه روسیه بدهی خود را نپرداخت و ارزش پول خود را کاهش داد، ضررهای زیادی متحمل شد.

بانک فدرال رزرو نیویورک برای مدیریت سرمایه بلندمدت، به بخش خصوصی ۵/۳ میلیارد دلار کمک مالی کرد و فدرال رزرو نرخ بهره را سه بار در ماه‌های متوالی کاهش داد.

بحران مالی جهانی سال ۲۰۰۸ میلادی

بزرگ‌ترین بحران مالی پس از رکود بزرگ (رکود گسترده اقتصادی جهان، یک دهه پیش از آغاز جنگ جهانی دوم) ریشه در اعطای وام‌های پرمخاطره به وام‌گیرندگان نامعتبر داشت و پس از افزایش نرخ بهره از سوی بانک‌های مرکزی در دوره منتهی به بحران، کاهش ارزش آن آغاز شد.

این بحران منجر به فروپاشی برخی از غول‌های وال استریت از جمله بِر اِستِرنز و لیمن برادِرز شد که هر دو در زمینه اوراق بهادار و وام مسکن خدمات ارائه می‌کردند.

این فاجعه، گروه بین‌المللی آمریکایی (که در زمینه بیمه خدمات ارائه می‌کرد) را نیز فرا گرفت و آن را به کمک مالی ۱۸۰ میلیارد دلاری نیازمند کرد. دولت آمریکا، بانک واشینگتن میوچوال را تعطیل کرد و در نتیجه بزرگ‌ترین شکست تاریخی بانکی آمریکا رقم خورد. این بحران که «رکود بزرگ» نامیده می‌شود، بدترین رکود اقتصادی در ۷۰ سال گذشته بود.

بحران بدهی اروپا

افزایش بدهی در برخی از کشورهای بزرگ اروپایی در نتیجهٔ بحران مالی سال ۲۰۰۸ میلادی، باعث ازدست‌رفتن اعتماد به تجارت‌ در اروپا شد.

صنایع اولیه کشتیرانی و گردشگری یونان از نظر اقتصادی حساس بودند و به همین دلیل، یونان یکی از کشورهایی بود که از این بحران آسیب زیادی می‌دید. یونان اولین کشوری بود که توسط سایر اقتصادهای منطقه یورو نجات یافت. پرتغال، ایرلند و قبرس نیز از نکول نجات یافتند و بیکاری به‌ویژه در کشورهای حاشیه دریای مدیترانه افزایش یافت.

پایان پیام/

منبع: خبرگزاری ایرنا