دانش، صنعت و سیاست در دانشگاه شریف هم‌نشین شدند

به گزارش صبح تجارت، نهمین همایش بین‌المللی صنایع فراساحل ایران روز یکشنبه ۲۰ آبان ۱۴۰۴ با حضور جمعی از مسئولان، مدیران، اساتید دانشگاه و فعالان صنعت نفت، گاز و دریا در دانشگاه صنعتی شریف آغاز به‌کار کرد. این رویداد علمی با همکاری دانشگاه صنعتی شریف، انجمن مهندسی دریایی ایران و مشارکت نهادهای دریایی کشور برگزار شد و هدف آن بررسی آخرین دستاوردها و چالش‌های توسعه دریا‌محور اعلام شد.

چرخش سیاست آب و عدم اعتماد صنعتی

در مراسم افتتاحیه، علی عبدالعلی‌زاده، نماینده رئیس‌جمهور در هماهنگی اجرای سیاست‌های کلی توسعه دریا‌محور، از تغییر جهت جدی دولت در مدیریت منابع آب و سیاست‌گذاری شهری سخن گفت.

او اعلام کرد پروژه انتقال آب خلیج فارس به تهران با طول تقریبی هزار کیلومتر تکمیل شده و این طرح اکنون تنها منبع مطمئن آب شرب پایتخت به شمار می‌رود.

به‌گفته وی، خروج طرح انتقال پایتخت از دستور کار دولت، بخشی از سیاست جدید در مدیریت علمی بحران‌های شهری است.

عبدالعلی‌زاده همچنین با اشاره به رقابت مهندسی ایران در میادین مشترک نفت و گاز، تأکید کرد فشار تحریم‌ها موجب رشد تکیه بر دانشگاه‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و فناوری‌های مهندسی از جمله هوش مصنوعی شده است.

او درباره صنعت شیلات از مشکلات در صید ماهیان، هزینه‌های فزاینده خوراک و کاهش رقابت‌پذیری جهانی کالاهای شیلاتی ایران سخن گفت و توسعه آب‌شیرین‌کن‌ها را پاسخ الزامی به شرایط اقلیمی جدید دانست.

در بخش صنعت، وی توان شرکت‌های صدرا و ایزوایکو در ساخت کشتی‌های اقیانوس‌پیما را یادآور شد و تأکید کرد مشکل امروز صنایع دریایی «فناوری نیست، اعتماد داخلی است».

او دانشگاه‌ها را بازیگران آینده این رقابت جهانی دانست و از نقش اساسی دانشکده مکانیک دانشگاه شریف در تربیت نیروهای متخصص تقدیر کرد.

جایگاه و چالش‌های مهندسی فراساحل

دکتر حسن‌رضا صفری، رئیس هیئت‌مدیره انجمن مهندسی دریایی ایران و مدیرعامل مؤسسه رده‌بندی ایرانیان (ICS)، در سخنان خود همایش فراساحل را پل ارتباطی میان دانشگاه، صنعت و نهادهای دولتی معرفی کرد.

او گفت پس از چند دوره موفق همایش‌های ملی، رویکرد ویژه به صنایع فراساحل به‌عنوان بخش متمایز دریایی شکل گرفت.

صفری از افزایش توان طراحی و ساخت سکوهای دریایی، بومی‌سازی نرم‌افزارهای طراحی و توسعه سامانه‌های شبیه‌سازی هیدرودینامیکی خبر داد و کاهش شاخص زمان خواب تعمیراتی سکوها به کمتر از ۷ درصد را از دستاوردهای مهم دانست.

وی وابستگی به آلیاژهای وارداتی و کمبود آزمایشگاه‌های تخصصی خستگی و خوردگی را از چالش‌های فنی عنوان کرد و گفت استفاده از هوش مصنوعی در تحلیل داده‌های سازه هنوز محدود است.

صفری بر ضرورت دریایی‌سازی اقتصاد انرژی، بازسازی ناوگان خدماتی، پرداخت مطالبات پیمانکاران و تشکیل ستاد ملی توسعه فناوری‌های فراساحلی تأکید کرد.

او پیشنهاد ایجاد بانک داده ملی فراساحل، نوسازی ناوگان خدماتی و تدوین نقشه راه اقتصاد دانش‌بنیان فراساحل ایران را ارائه داد.

نوآوری و هشدار علمی در فراساحل

دکتر محمرضا تابش‌پور، دبیر نهمین همایش، ضمن خوش‌آمدگویی به شرکت‌کنندگان، از تلاش کمیته‌های علمی و اجرایی قدردانی کرد.

او گفت حدود ۹۰ مقاله علمی در فراخوان همایش دریافت شد که پس از داوری در سه بخش ارائه شفاهی، پوستر و پروژه‌های تحقیقاتی دسته‌بندی شدند.

وی برنامه نوآورانه‌ای با عنوان «ایده‌پردازی پیوند صنعت و دانشگاه» معرفی کرد تا طرح‌های دانشگاهی مستقیماً به حمایت‌های صنعتی متصل شوند.

تابش‌پور همچنین بر ضرورت سیاست‌گذاری یکپارچه در حوزه دریا تأکید کرد و هشدار داد که عقب‌ماندگی علمی ایران طی سه سال اخیر موجب افت رتبه کشور در میان کشورهای منطقه از جایگاه اول به رده سوم تا پنجم شده است.

او پیشنهاد ایجاد بورسیه‌های تحصیلی هدفمند برای دانشجویان دریایی را مطرح کرد تا فرهنگ و تخصص دریایی از سنین پایین گسترش یابد.

اقتصاد بیمار فراساحل و مطالبه اعتماد سازندگان

دکتر منوچهر علیپور، مدیرعامل شرکت صدرا، این شرکت را نهادی مستقل با ۴۰ درصد سرمایه اختصاصی معرفی کرد و گفت همه پروژه‌ها به صورت مستقل اجرا می‌شوند.

او اقتصاد فراساحل کشور را «بیمار» خواند و تأکید کرد با وجود خروج شرکت‌های خارجی، امروز میادین بزرگی مانند پارس جنوبی توسط مهندسان ایرانی اداره می‌شوند.

علیپور بر ضرورت حفظ نخبگان و پرداخت به‌موقع حقوق نیروهای متخصص تأکید کرد و درباره پروژه «رشاد سقف پیشرو» گفت این طرح نمونه‌ای از همکاری موفق میان دانشگاه و صنعت است.

وی به اهمیت تأمین منابع مالی پروژه‌ها، طراحی دکل‌های حفاری با فناوری هوش مصنوعی و ساخت داخلی تجهیزات زیردریایی اشاره کرد و اعلام نمود پروژه‌های ملی باید در داخل کشور اجرا شوند تا دانش عملی به نسل‌های بعد منتقل گردد.

او از دانشگاهیان دعوت کرد در پروژه‌های صدرا با تعریف پایان‌نامه‌های صنعتی مشارکت کنند.

ارزیابی صنعت کشتی‌رانی و تجارت دریایی کشور

در ادامه برنامه، دکتر مسعود پل‌مه، دبیرکل انجمن کشتیرانی و خدمات وابسته ایران، با ارائه آمار دقیق از وضعیت فعلی صنعت دریایی گفت: روزانه بیش از هزار فروند کشتی از تنگه‌هرمز عبور می‌کند و ۲۵ میلیون تن سوخت فسیلی جابه‌جا می‌شود.

به گفته وی، ایران با حدود چهار هزار کیلومتر مرز خشکی و ۹۴ درصد تجارت وابسته به دریا، از ظرفیت‌های واقعی خود استفاده نکرده است.

پل‌مه اعلام کرد تا پایان سال ۱۴۰۳ بیش از ۸۲۳۳ فروند شناور تحت پرچم ایران فعال بوده و در همان سال ۱۱ هزار کشتی تجاری در بنادر کشور تخلیه و بارگیری شده‌اند.

وی ضمن تأکید بر ضرورت بهره‌گیری از مزیت ترانزیتی ایران، ساختار اقتصادی دولت را نقد کرد و گفت جهان به مدل هزینه ـ فرصت متکی است نه هزینه ـ فایده.

او خواستار توجه جدی به جوانان متخصص ایرانی، رفع تحریم‌های داخلی و تقویت پیوند میان دولت، دانشگاه و صنعت شد.

بازتاب چرخش در حکمرانی فراساحل ایران

در مجموع، سخنرانان افتتاحیه نهمین همایش صنایع فراساحل ایران از چرخش سیاست‌های ملی به سمت توسعه دریا‌محور، تقویت اعتماد صنعتی، بومی‌سازی فناوری‌ها، و ضرورت هماهنگی نهادی میان دولت، دانشگاه و بخش خصوصی سخن گفتند.

براساس برنامه اعلام‌شده، این همایش در روزهای ۲۰ و ۲۱ آبان‌ماه ادامه خواهد داشت و مقالات علمی و نشست‌های تخصصی در حوزه‌های کشتی‌سازی، نفت و گاز، ترانزیت، اقتصاد فراساحل، و فناوری‌های نوین ارائه می‌شوند.