نوآوری اخلاق‌محور؛ پیشنهادهایی برای عبور از بحران‌های ملی و جهانی

به گزارش صبح تجارت: در چنین شرایطی، پیشنهاد ناصر عظیمی بنیان‌گذار سازمان «نوآوران ملل»، برای احیای اخلاق به‌عنوان مبنای نوآوری و توسعه، پاسخی ضروری به یک نیاز جهانی است. او نه تنها از اخلاق سخن می‌گوید، بلکه آن را در بطن راه‌حل‌هایی چون ورزش، هنر و نوآوری جاری می‌سازد.

اخلاق؛ عنصر گمشده در معادله توسعه

قرن بیست‌ویکم شاهد رشد انفجاری فناوری، دسترسی به اطلاعات، و شکل‌گیری جامعه‌های دیجیتال بوده است. بااین‌حال، رشد اخلاقی انسان‌ها متناسب با این جهش نبوده است. جهان امروز با مشکلاتی چون بهره‌کشی از منابع طبیعی، نابرابری اجتماعی، جنگ و افراط‌گرایی، و بحران اعتماد میان مردم و حکومت‌ها روبه‌روست. بسیاری از این مسائل، نه فنی، بلکه اخلاقی‌اند.

در چنین وضعیتی، ضرورت بازگشت به «اخلاق» به‌عنوان ستون اصلی هر برنامه توسعه‌ای مطرح می‌شود. اما نه اخلاق شعاری یا سنتی، بلکه اخلاقی نو، پویا و قابل پیاده‌سازی در ساختارهای اجتماعی، اقتصادی، آموزشی و فرهنگی.

ناصر عظیمی و طرح نوآوران ملل: بازتعریف توسعه

ناصر عظیمی، با سابقه فعالیت در حوزه‌های سیاست‌گذاری، خلاقیت و دیپلماسی عمومی، بر پایه تجربه‌ها و آسیب‌شناسی‌های عمیق خود، سازمانی به‌نام «نوآوران ملل» بنیان‌گذاری کرده است. این سازمان، هدف خود را فراتر از نوآوری صرف می‌داند. آن‌چه نوآوران ملل را متمایز می‌سازد، تأکید بر نوآوری ارزش‌محور و اخلاق‌محور است؛ رویکردی که در آن خلاقیت، تنها برای منفعت اقتصادی یا فنی به‌کار نمی‌رود، بلکه به‌خدمت ساختن جامعه‌ای انسانی‌تر، صلح‌آمیزتر و پایدارتر درمی‌آید.

ورزش، هنر و نوآوری: سه‌گانه اخلاق‌ساز

از نگاه عظیمی، سه عرصه کلیدی می‌توانند موتورهای بازآفرینی اخلاقی در جوامع باشند:

ورزش؛ ابزار تهذیب و همبستگی: ورزش تنها رقابت نیست؛ فرصتی است برای تربیت، مسئولیت‌پذیری، کار تیمی و احترام. او باور دارد که توسعه ورزش‌های بومی و جهانی می‌تواند فضایی برای بازسازی اعتماد و اخلاق عمومی ایجاد کند.

هنر؛ زبان بی‌کلام برای بیان حقیقت: هنر، آینه‌ وجدان جامعه است. عظیمی با حمایت از صنایع خلاق و هنرمندان، تلاش دارد تا هنر را به سلاحی نرم برای نقد، التیام و آموزش اخلاق اجتماعی بدل کند.

نوآوری؛ نه فقط فنی، بلکه انسانی: او نوآوری را تنها در اختراع یا تکنولوژی نمی‌بیند، بلکه در روش‌های زیستن، تعامل اجتماعی و ساختارهای فرهنگی نیز به آن می‌اندیشد. نوآوری اگر بدون اخلاق باشد، ابزار سلطه و تخریب می‌شود؛ اگر با اخلاق همراه شود، ابزار رهایی و صلح.

پیشنهاد برای جهان بحران‌زده: احیای اخلاق به‌مثابه سیاست عمومی: پیشنهاد عظیمی در سطح بین‌المللی این است که «احیای اخلاق» نه به‌عنوان توصیه‌ای اخلاقی، بلکه به‌عنوان یک سیاست‌ عمومی دیده شود. این پیشنهاد قابل تعمیم به نهادهای جهانی، مدارس، دانشگاه‌ها، شرکت‌ها و حتی دولت‌هاست. در واقع، باید همان‌گونه که برای توسعه اقتصادی برنامه‌ریزی می‌شود، برای بازسازی اخلاق فردی و جمعی نیز طرح و راهبرد داشت.

گام‌های اجرایی: چگونه می‌توان اخلاق را احیا کرد؟ عظیمی پیشنهاد می‌کند که:

ارزش‌های اخلاقی در آموزش رسمی و غیررسمی نهادینه شوند.

جشنواره‌های اخلاق‌محور در ورزش، هنر و نوآوری برگزار شود.

نظام‌های اقتصادی و شرکتی با ارزیابی‌های اخلاقی هم همراه شوند.

نهادهای دیپلماسی فرهنگی بر پایه گفت‌وگوی اخلاقی شکل بگیرند.

جوامع محلی با مدل‌های اخلاق‌محور توانمند شوند

 (مانند “خانه‌های نوآوری“)

جمع‌بندی: بازگشت به ریشه انسانی توسعه

جهان امروز بیش از هر زمان به بازآفرینی معنوی نیاز دارد. پیشرفت بدون معنا، توسعه بدون عدالت، و نوآوری بدون وجدان، ما را به پرتگاه فروپاشی خواهد کشاند. ناصر عظیمی با طرح احیای اخلاق، ما را به یاد ریشه‌های انسانی‌مان می‌اندازد؛ به این‌که اگر اخلاق را فراموش کنیم، هیچ‌یک از دستاوردهایمان ماندگار نخواهد بود.

 سخن  پایانی: «نوآوری با اخلاق، تنها راه ساختن آینده‌ای پایدار و انسانی است.»

نوآوران ملل – برای خلاقیت، برای صلح، برای انسان.